1. Tháng Củ Mật là tháng nào trong năm?

Tháng Củ Mật chính là tháng 12 Âm lịch (hay tháng Chạp trong dân gian). Tháng này là tháng cuối cùng của năm Âm lịch, và là thời gian để người dân chuẩn bị đón Tết Nguyên Đán.

Vì sao tháng 12 Âm lịch lại có tên gọi là Tháng Củ Mật?

Tên gọi "Tháng Củ Mật" bắt nguồn từ những sản vật nông thôn được thu hoạch vào cuối năm, đặc biệt là các loại củ như khoai, sắn, và mật ong. Đây là thời điểm người dân thu hoạch những sản phẩm cuối cùng của năm để chuẩn bị cho mùa đông. Cái tên "Củ Mật" gợi lên hình ảnh của những củ khoai, củ sắn hoặc mật ong được lấy ra từ kho dự trữ để ăn trong suốt mùa đông lạnh lẽo. Đây là tháng của sự chuẩn bị, tích trữ, vừa để duy trì cuộc sống trong suốt mùa đông, vừa để đón một năm mới.

Ngoài ra, vào tháng 12 Âm lịch, người dân thường dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị mâm cỗ và làm những công việc quan trọng để đón Tết, như là mua sắm, nấu nướng, và thờ cúng tổ tiên. Tháng Chạp, vì vậy, còn được coi là tháng để "thanh tẩy" những gì cũ kỹ, chuẩn bị cho những điều mới mẻ sắp đến.

2. Những câu ca dao, tục ngữ nói về tháng Củ Mật (Tháng Chạp):

Dưới đây là một số câu ca dao, tục ngữ nói về tháng Củ Mật, phản ánh về những công việc nông thôn, và sự trân trọng mùa vụ cuối năm:

  • Ca dao:

    • "Tháng Chạp đi trồng khoai,
      Mồng một Tết đi cày ruộng này."

      (Câu ca dao này nhắc đến việc làm nông trong tháng Chạp, chuẩn bị cho một năm mới.)

    • "Tháng Chạp, tháng ăn chơi,
      Cứ ngồi đợi Tết, còn vui gì đâu."

      (Đây là câu nói về không khí chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán trong tháng Chạp, người dân thường nhàn rỗi và tận hưởng không khí của mùa xuân sắp đến.)

    • "Đất Chạp, mưa lâm thâm,
      Lúa mùa ấm cúng, đồng xanh sẵn rồi."

      (Câu này nói về sự kết thúc mùa vụ, khi mùa thu hoạch sắp kết thúc và đất đai trở nên sẵn sàng cho năm mới.)

  • Tục ngữ:

    • "Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy,
      Cái ân ấy có thể đền đáp sao!"

      (Mặc dù không trực tiếp nói về tháng Chạp, nhưng câu tục ngữ này nhấn mạnh sự hiếu thảo và lòng biết ơn, những giá trị vẫn được ghi nhớ và nhắc nhở trong tháng Chạp, thời điểm con cháu thường quay về quây quần bên gia đình.)

    • "Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống."

      (Tục ngữ này nói về bốn yếu tố quan trọng trong nông nghiệp, gợi lại công việc của người dân vào tháng Chạp khi chuẩn bị đất đai và giống mạ cho mùa vụ mới.)

    • "Cây có cội, nước có nguồn."

      (Mặc dù không trực tiếp nói về tháng Chạp, câu tục ngữ này vẫn phản ánh tầm quan trọng của việc quay về nguồn cội, nhất là trong dịp Tết, khi người Việt thường quay về quê hương sum họp gia đình.)

Những câu ca dao, tục ngữ này phản ánh sự chăm chỉ, tiết kiệm và gắn bó với mùa vụ của người dân Việt Nam vào tháng Chạp. Đây là thời gian cuối năm, khi mọi người chuẩn bị cho một mùa Tết, vừa nhìn lại công việc đã làm, vừa mong đợi những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.