Tháng củ mật thường được hiểu là tháng Chạp (tháng 12 âm lịch). Tên gọi này có nguồn gốc từ thói quen sinh hoạt của người dân xưa. Tháng Chạp là thời điểm cuối năm, người dân thường bận rộn chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán, thu dọn nhà cửa, trả nợ nần, và hoàn thành các công việc còn dang dở. Đây cũng là thời gian xảy ra nhiều vụ trộm cắp vì mọi người thường có tài sản tích trữ, sắm sửa cho dịp Tết. Từ "củ mật" có ý nghĩa nhắc nhở phải cẩn thận, đề phòng trong việc bảo vệ tài sản và giữ an ninh.

Một số câu ca dao, tục ngữ liên quan đến tháng này gồm:

  1. "Tháng Giêng là tháng ăn chơi, tháng Hai trồng đậu, tháng Ba trồng cà."
  2. "Tháng Chạp là tháng củ mật, cẩn thận kẻ gian."